25 Eylül 2007 Salı

Rusyanın ruhu




Vernikli minyatürler

Vernikli minyatürler, 16. ve 17. yüzyıllarda Çin ve Japon kutularıyla, paravanlarıyla ve yelpazeleriyle canlı renkleri ve vernikle kaplanmış şekilleriyle Rusya’ya gelirler. 18. yüzyılın sonunda tüccar Pyotr Korobov ilk fabrikayı açarak askeri şapkalar için ilk olarak vernikli derileri işler. Bir süre sonra bu fabrika, başlarda üzerlerine resimler, minyatürler yapıştırılarak dekore edilmiş, daha sonraları ise elle boyanmış ve verniklenmiş küçük kutular üretmeye başlar. Bu kutular yumuşatılmış, şekil verilmiş, sıkıştırılmış ve kurutulmuş kağıt hamurları kullanılarak yapılmaktadır. Bu malzeme boyayı oldukça iyi emmekte ve ağacın aksine çatlama, eğrilip yamulma yapmaz. 19. yüzyılda Korobov’un varisleri bu üretimi çeşitlendirip mükemmelleştirir ve çeşitlerin içine, gözlük kılıfları, tepsiler, çeşitli kutular eklenirBunların hepsi fabrikanın bulunduğu köyün adı olan Fedoskino olarak isimlendirildiler. 19. yüzyılda, başka şehirlerde ki bunların başlıcaları Kholuy, Palekh ve Mstera, benzer fabrikalar açılır. Bu eserleri yapmak oldukça zordur ve uzun zaman gerektirir. İlk önce sıkıştırılmış kağıttan malzemeler hazırlanır.Günümüzde genelde kağıt hamuru yerine karton çeşitleri kullanılmaktadır. Yüzey zımparalandıktan sonra boyanmakta, sonra da vernikle kaplanmaktadır. Bu vernikli minyatürlerin üzerinde halk sanatları, ikonlar ve 19. yüzyılın geleneksel, realistik teknikleri ve desenleri kullanılmaktadır.



Bogorodskoye’dan oyma oyuncaklar



Yüksek dağlarda, ormanların ötesinde Sergiyev Pasad’da yakın bir yerde Bogorodskoye Köyü yer almaktadır. Burada oyma oyuncak ve heykelcik yapma geleneği 17. yüzyılda başlamıştır. Oyuncaklar, kızılağaç ve ıhlamur gibi yumuşak yapılı ağaçlardan yapılmaktadır. El baltaları, bıçaklar ve keskilerle oyulmaktadır. Zanaatkarlar çok çabuk, temiz ve kesin kesimleri bir model ya da kalıp koymadan hızlıca yapmaktadırlar. Basitlik ve çekicilik katmak için zanaatkarın eğitimli elleri, gereksiz ve fazla detaya girmeden üçgen bloğu bir insane veya hayvan figurine sokar. Kaba oyma işlemi bittikten sonra, parka keski ile detaylandırılmaya başlanır. Bir ayının kürkündeki tüylerin, atın yelesindeki saç taneleri veya bir kuşun darma dağın olmuş tüylerinin inceliği bu keski ile detaylandırma sırasında ortaya çıkar. Bogorodskoye’nın özel çalışmalarından en önemlisi de oynar parçalı oyuncaklarıdır. Bunların en bilineni ise, basit ama zekice bir mekanizma sayesinde pençelerini oynatan ayı oyuncağıdır. Bir başka çok görünen ve sevilen oyuncak ise altta sarkan sarkacı döndürdükçe, üstteki tavukların gagaları ile yem yiyormuş gibi hareketler yaptığı oyuncaktır. Bu oyuncaklar renksiz, doğal ağaç görünümünde oldukları gibi, bazıları da çok canlı renklerde boyanmış da olabilir.


Pavlovoposad şalları...

70-80 yıl önce Rusya’nın heryerinde kadınlar başlarına güzel desenlerle süslü şallar giyiyorlardı. Bu şallar, elle dekore ediliyor ve yapılması oldukça karışık, zor ve zaman alıcıdır. Özel tahta kalıplar kullanılarak üstündeki şekiller oluşturuluyor. En popüler şallar, abrianople kırmızısı olarak bilinen, parlak kırmızıya boyanmış, pamuklu kumaştan yapılmış olanlar ve çok eski bir teknik kullanılarak rengi solmamasını sağlıyor. Bir başka popüler şal tipi de, kubovy veya indigo denilen koyu mavi bir zemin üzerine kırmızı güller, laleler ve çeşitli çiçeklerle oluşturulmuş desenleri ile hemen tanınabilir. Şallar Rusya’nın bir çok şehrinde yapılır, ama en çok tanınanları ve meşhur olanı Pavlovoposad’da yapılandır. Onların bu geleneksel dizaynları, bugünkü modern tekstil ürünlerinde bile görülebilmektedir.

Hiç yorum yok: